Jak działa klimatyzacja w samochodzie oraz jak ją sprawdzić
Mimo tego, że już chyba nikt nie wyobraża sobie jazdy w upalne dni bez klimatyzacji w samochodzie, to nadal większość osób nie serwisuje jej regularnie. Sprawdzając układ klimatyzacji przynajmniej raz w roku, unikniesz praktycznie wszystkich jego usterek. Co prawda pojedyncze części klimatyzacji nie są bardzo drogie, jednak dodając do tego odszukanie usterki i jej naprawę, może uzbierać się niemała kwota. Dzisiaj pokażę Ci, z jakich elementów składa się układ klimatyzacji, jak działa, oraz jak samemu rozpoznać usterkę. Muszę jednak zaznaczyć, że klimatyzacja w samochodzie, nie jest takim prostym układem jakby się mogło wydawać, więc nie obejdzie się bez teorii 🙂 .
Jak działa sprawna klimatyzacja w samochodzie
Jeszcze zanim przejdę do usterek, dobrze żebyś wiedział, jak powinna działać sprawna klimatyzacja. Aby w podstawowy sposób sprawdzić jej działanie, włącz klimatyzację i ustaw ją na najniższą temperaturę. Po kilku minutach zmierz temperaturę powietrza wydobywającego się z kratek nawiewu za pomocą termometru (najlepiej na sondzie, ale domowy też się nada). Jeżeli na zewnątrz samochodu temperatura wynosi ok. 20-25 °C, to temperatura powietrza wypływającego z kratek nawiewu powinna zawierać się w przedziale 2-10 °C. Podczas pracy klimatyzacji, nie powinieneś wyczuwać nieprzyjemnego zapachu wydobywającego się z nawiewów, a obroty silnika mogą nieznacznie wzrosnąć (w szczególności widać to na biegu jałowym).
Elementy klimatyzacji w samochodzie
czynnik chłodniczy R134a
Czynnik chłodniczy krąży w układzie klimatyzacji, który pod wpływem sprężania i rozprężania, pobiera lub oddaje ciepło. Wrząc pod niskim ciśnieniem i w niskiej temperaturze pobiera ciepło, które następnie oddaje w trakcie skraplania pod wyższym ciśnieniem i w wyższej temperaturze. Razem z czynnikiem do układu klimatyzacji, wprowadzany jest specjalny olej, który smaruje jej elementy.
Podczas normalnej eksploatacji rocznie ubywa około 10–15% czynnika, więc po kilku latach bez nabijania czynnika, klimatyzacja w samochodzie, z naturalnych przyczyn może przestać działać poprawnie.
Przez to, że czynnik wymieszany jest z olejem, jego zbyt mała ilość w układzie, może doprowadzić do zatarcia sprężarki. Jednak w niektórych układach, sprężarka nie uruchomi się, gdy w układzie będzie za mało czynnika.
Czynnik może również ubywać z powodu nieszczelności w układzie. Jednak o tym, w dalszej części.
sprężarka klimatyzacji
Sprężarka klimatyzacji, zwana również klimatyzatorem, zasysa rozprężony czynnik w postaci gazowej z parownika, spręża go, a następnie tłoczy sprężony czynnik do skraplacza. W skutek sprężania wzrasta ciśnienie, a temperatura czynnika podwyższa się do 60-90 °C.
Sprężarki różnią się od siebie m.in. budową i wydajnością. Najczęściej jednak spotykane są sprężarki tłokowe ze stałą wydajnością, które regulowane są za pomocą rozłączania sprzęgła elektromagnetycznego sprężarki. Sprzęgło odłącza sprężarkę od napędowego koła pasowego, które zaś napędzane jest paskiem klinowym z wału korbowego silnika.
uszkodzona sprężarka klimatyzacji:
Uszkodzona sprężarka zwykle daje o sobie znać hałasem podczas uruchamiania klimatyzacji lub brakiem chłodzenia. W pierwszej kolejności sprawdź, czy pasek napędzający sprężarkę się nie przerwał, oraz czy nie jest zbyt luźny. Następnie dotknij przewód między sprężarką a skraplaczem. Przewód ten powinien być gorący.
Najczęściej jednak sprężarka przestaje działać z powodu zbyt dużej szczeliny między kołem pasowym a tarczą sprzęgła elektromagnetycznego (powinna ona wynosić ok. 0,4-0,6 mm). Jeżeli sprzęgło znajduje się na zewnątrz sprężarki, szczelinę możesz w łatwy sposób zmierzyć za pomocą szczelinomierza.
skraplacz klimatyzacji
Ze sprężarki, czynnik trafia do skraplacza, zwanego również chłodnicą klimatyzacji. Skraplacz umieszczony jest przed chłodnicą cieczy chłodzącej układu chłodzenia. Przedostające się powietrze atmosferyczne omywa skraplacz i zmniejsza temperaturę czynnika o około 10 °C, przez co czynnik zostaje skroplony do stanu ciekłego.
uszkodzony skraplacz klimatyzacji:
Najczęstszą przyczyną uszkodzonego skraplacza jest wyciek ze względu na uszkodzenia mechaniczne lub niska wydajność chłodzenia z powodu zanieczyszczeń. Aby sprawdzić, czy skraplacz klimatyzacji działa poprawnie, w pierwszej kolejności sprawdź, czy nie jest on zbyt zabrudzony. Następnie sprawdź, czy wszystkie przyłącza są do niego podpięte w prawidłowy sposób. Jeżeli wszystko wydaje się być w porządku, dotknij przewodu między skraplaczem, osuszaczem a zaworem rozprężnym (lub dyszą dławiącą). Przewód powinien być nie co chłodniejszy od przewodu wejściowego ze sprężarki.
wentylator skraplacza
Wentylator skraplacza montowany jest zwykle przed lub za skraplaczem. Wentylator przyczynia się do optymalnego skroplenia czynnika chłodniczego w każdym stanie eksploatacyjnym samochodu.
uszkodzony wentylator klimatyzacji:
Wentylator skraplacza zwykle przestaje działać z powodu uszkodzenia elektrycznego lub mechanicznego. W przypadku, gdy wentylator jest uszkodzony, czujnik wysokiego ciśnienia może wyłączyć również sprężarkę. Usterkę wentylatora rozpoznasz po tym, że w trakcie jazdy klimatyzacja działa, natomiast na postoju przestaje działać. Możesz również włączyć klimatyzacje i zajrzeć pod maskę, ponieważ sprawny wentylator, od razu po włączeniu klimatyzacji, powinien się uruchomić.
osuszacz
Ze skraplacza, czynnik w stanie ciekłym jest kierowany do filtra osuszacza. W filtrze umieszczona jest substancja susząca, której głównym zadaniem jest pozbawienie czynnika wilgoci. Substancja ta nasyca się, przez co z czasem traci swoje właściwości. Osuszacz coraz częściej zintegrowany jest ze skraplaczem klimatyzacji.
uszkodzony osuszacz klimatyzacji:
Osuszacz nie spełnia swojej funkcji, gdy zawarta w nim poduszka filtracyjna (przypominająca granulki dodawane do nowych butów) zostaje zużyta. Wówczas wilgoć nie zostaje wchłaniana, przyczyniając się do korozji układu klimatyzacji, nadmiernego parowania szyb, a nawet zatarcia sprężarki.
zawór rozprężny
Z osuszacza, czynnik trafia do zaworu rozprężnego (lub dyszy dławiącej), który powoduje jego rozprężenie do ciśnienia parowania, oraz reguluje przepływ czynnika w zależności od temperatury czynnika wypływającego z parownika. Zawór rozprężny to punkt podziału między obszarem wysokiego i niskiego ciśnienia.
uszkodzony zawór rozprężny:
Najczęstszą przyczyną uszkodzenia zaworu jest zanieczyszczenie lub zawodnienie układu z powodu niesprawnego osuszacza. W pierwszej kolejności sprawdź mocowania i temperaturę przewodów. Ten o większej średnicy to przewód wyjściowy, z którego sprężarka zasysa rozprężony w parowniku czynnik chłodniczy. Przewód ten powinien być zimny, a dodatkowo często jest wilgotny. Natomiast ten o mniejszej średnicy to przewód doprowadzający skroplony czynnik chłodniczy do parownika. Przewód ten nie powinien być zimny.
parownik
Przez zawór rozprężny, płynny czynnik chłodzący wtryskiwany jest pod ciśnieniem do parownika, gdzie zmniejsza swą temperaturę do wartości poniżej 0 °C. Parownik zapewnia wymianę ciepła między otaczającym go powietrzem a czynnikiem chłodniczym klimatyzacji, przez co czynnik chłodniczy rozpręża się. Powstające przy tym zimno jest oddawane do otoczenia przez dużą powierzchnię parownika i wdmuchiwane do wnętrza pojazdu przez dmuchawę.
uszkodzony parownik klimatyzacji:
Najczęstszym objawem jest nieprzyjemny zapach we wnętrzu samochodu, ponieważ z czasem grzyby, bakterie i pleśnie przyklejają się do ścian parownika. Niestety, aby sprawdzić stan parownika, zwykle trzeba zdemontować deskę rozdzielczą.
filtr kabinowy
Filtr kabinowy służy do oczyszczania zasysanego powietrza do wnętrza kabiny. Zanieczyszczenia znajdujące się w powietrzu zatrzymują się na warstwach, z których zbudowany jest filtr.
zanieczyszczony filtr kabinowy:
Główną oznaką zanieczyszczonego filtra kabinowego jest parowanie szyb oraz słaby nadmuch powietrza, mimo włączonych wentylatorów dmuchawy. Dodatkowo, z kratek wentylacyjnych może wydobywać się zapach stęchlizny. Sprawdź stan filtru kabinowego, który przeważnie znajduje się w schowku, lub w podszybiu od strony komory silnika.
dmuchawa
Dmuchawa tłoczy ciepłe powietrze omywając parownik i oddaje część zawartego w nim ciepła do zimnego czynnika chłodniczego. W efekcie czego czynnik chłodniczy całkowicie odparowuje. Czynnik zasysa sprężarka przez zawór rozprężny. Natomiast schłodzone powietrze poddawane jest do wnętrza samochodu.
uszkodzona dmuchawa klimatyzacji:
Częstą przyczyną niedziałającej dmuchawy jest przepalony bezpiecznik lub uszkodzony przekaźnik. Jednak awarii ulega również sam silnik i rezystor dmuchawy.
kształtki i węże klimatyzacji
Kształtki i węże łączą ze sobą komponenty prowadzące czynnik chłodniczy. Węże charakteryzują się dużą elastycznością i małymi utratami czynnika chłodniczego.
uszkodzone węże klimatyzacji:
Z czasem węże niszczeją ze starości, powodując nieszczelności w układzie klimatyzacji. Aby dostrzec nieszczelność, musi być ona naprawdę duża. Jednak do wykrycia większości z nich potrzebny jest odpowiedni sprzęt.
Uszkodzona klimatyzacja w samochodzie
Powyżej przedstawiłam tylko najważniejsze elementy klimatyzacji. Warto jednak udać się do serwisu, aby zdiagnozować usterkę przy użyciu profesjonalnego sprzętu. W serwisie mogą sprawdzić m.in.:
- ciśnienie czynnika chłodniczego za pomocą manometru
- szczelność za pomocą lampy nadfioletowej i płynu fluorescencyjnego
- zanieczyszczenia instalacji za pomocą np. szklanego cylindra
- działanie komponentów klimatyzacji za pomocą komputera diagnostycznego
Zakup samochodu używanego a "klima do nabicia"
Umiejętność sprawdzenia klimatyzacji, przyda Ci się podczas sprawdzania samochodu używanego przed zakupem. Często, przy zderzeniach czołowych, elementy klimatyzacji również zostają uszkodzone. Oczywiście w takich przypadkach, handlarze często nie naprawiają klimatyzacji, tylko mówią, że klimatyzację wystarczy tylko nabić. Jednak przeważnie serwis nie kończy się na uzupełnieniu samego czynnika. Podczas każdych oględzin pamiętaj, aby uruchomić klimatyzację i sprawdzić, czy w ogóle chłodzi. Jeżeli nie działa prawidłowo, sprawdź, czy sprężarka oraz wentylator skraplacza w ogóle się uruchamiają. Jednak sprawdzanie samochodu to złożony proces, dlatego zapraszam Cię do artykułów z naszych oględzin o BMW e90, Citroena C5, Skody Octavii i Golfa 5.
Cześć !
Jesteśmy Monika i Piotrek. Wspólnie prowadzimy blog jak sprawdzać auta. Krok po kroku pokażemy Ci jak sprawdzić samochód przed zakupem. Korzystając z naszych porad zadbasz o swoje bezpieczeństwo oraz uchronisz portfel przed niepotrzebnymi wydatkami.
Popularne kategorie
Jak kupić samochód ze Szwajcarii
Ten blog bardzo mi się podoba i jestem pewny że spędzę na tym blogu bardzo dużo swojego wolnego czasu.